«Η ψυχική υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα»
Ανακοίνωση για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που εορτάζεται σήμερα, εξέδωσε ο Ιατρικός Σύλλογος Ηρακλείου και η 7η ΥΠΕ Κρήτης.
Η ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου
Από το μακρινό πλέον 1994, όταν για πρώτη φορά ο ΠΟΥ καθόρισε τη 10/10 σαν παγκόσμια ημέρα αφιερωμένη στα προβλήματα ψυχικής υγείας, πολύ νερό έχει κυλήσει στο ποτάμι της ιστορίας και της κοινωνίας, αφήνοντας ισχυρό αποτύπωμα στη ψυχική υγεία των ανθρώπων. Το 2019 παρόμοια προβλήματα παρουσίαζαν περίπου 84 εκατομμύρια κάτοικοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή 1 στους 6 κατοίκους της, ενώ περισσότεροι από το 7% των κατοίκων της έπασχαν από κατάθλιψη, ενώ η αυτοκτονία είναι πλέον η δεύτερη σημαντικότερη αιτία θανάτου για τους νέους ανθρώπους. Τα ποσοστά αυτά είναι σίγουρο ότι έχουν ήδη αυξηθεί, ως αποτέλεσμα των χρόνων της πανδημίας, αλλά και αναμένεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο λόγω της επίδρασης και άλλων σημαντικών παγκόσμιων ψυχοπιεστικών καταστάσεων, όπως για παράδειγμα οι ολοένα επιδεινούμενες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες (πόλεμοι, ανθρωπιστικές καταστροφές, οικονομική κρίση, προσφυγικό κ.τ.λ.). Οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες στη χώρα μας για παράδειγμα υπογραμμίζουν με δραματικό ρόλο το πόσο ευάλωτοι, και ψυχικά, είμαστε στην επίδραση αυτών των συνθηκών.
Ως φετινό θέμα της Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας και σωστά επιλέχτηκε: «Η ψυχική υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα». Στόχος να τονιστεί η ανάγκη εφαρμογής πολιτικών υγείας που θα διασφαλίζουν ότι καθένας και καθεμία θα λάβει ποιοτική φροντίδα για την ψυχική υγεία, εφόσον χρειαστεί, αλλά και ότι όλα τα δικαιώματα των ανθρώπων με ψυχική διαταραχή θα γίνονται σεβαστά.
Αναμφισβήτητα οι βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τις κύριες στρατηγικές επιλογές για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού σχεδίου προαγωγής της ψυχικής υγείας είναι: η πρόσβαση σε αποτελεσματική και έγκαιρη πρόληψη που θα αφορά τόσο το γενικό πληθυσμό όσο και ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. άτομα από 12-25 ετών), η πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου φροντίδας και θεραπείας, πάντα σε συνθήκες αξιοπρέπειας και βέβαια η κοινωνική επανένταξη όσων εκδήλωσαν κάποια ψυχική νόσο. Προφανώς για να επιτευχθούν όλα τα παραπάνω απαιτείται ένα σύγχρονο δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας που θα παρέχει σύγχρονες υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο. Η σημερινή πραγματικότητα του συστήματος υγείας της πατρίδας μας δυστυχώς βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση και καθημερινά υποβαθμίζονται και οι προσφερόμενες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Το “τσουνάμι“ ψυχικών νόσων που θεριεύει καθημερινά καταδεικνύει την άμεση και επιτακτική ανάγκη όχι μόνο να αναστραφεί αυτή η πορεία καθήλωσης και υποβάθμισης, αλλά να παρθούν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε και ο ευαίσθητος αυτός τομέας να έχει τη φροντίδα και τη στήριξη που χρειάζεται.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει ωστόσο σε προκαταλήψεις και στερεότυπα που δυστυχώς ακόμα αφορούν στη ψυχική νόσο (π.χ. συσχέτιση των σοβαρών ψυχικών διαταραχών με την επικινδυνότητα, ανίατο των ψυχικών διαταραχών κ.λπ.) και έχουν ως
αποτέλεσμα τον αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση των περισσότερων απ΄ όσους πάσχουν από κάποια. Το στίγμα είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που αποτρέπει όσους εμφανίζουν κάποιου είδους ψυχοπαθολογία από το να απευθυνθούν έγκαιρα σε κάποιον ειδικό και να λάβουν την ενδεικνυόμενη φροντίδα. Είναι σημαντικό λοιπόν, πέρα από την αυτονόητη ενημέρωση και σωστή αντιμετώπιση από πλευράς όλων των συναδέλφων, όλοι όσοι έχουν δημόσιο λόγο και παρέμβαση να είναι πολύ προσεκτικοί, να μην χρησιμοποιούν ψυχοπαθολογικούς όρους στα πλαίσια αντιπαραθέσεων, αλλά αντίθετα να πρωτοστατήσουν στη προστασία και το σεβασμό της αξιοπρέπειας των ανθρώπων με ψυχική νόσο.
Η ανακοίνωση της 7ης ΥΠΕ Κρήτης
Κάθε χρόνο η 10η Οκτωβρίου είναι ημέρα αφιερωμένη στην Ψυχική Υγεία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ψυχική υγεία δεν είναι μόνο η απουσία της ψυχικής διαταραχής, αλλά ορίζεται ως «μια κατάσταση ευεξίας στην οποία το άτομο συνειδητοποιεί τις δικές του ικανότητες, μπορεί να αντιμετωπίσει το φυσιολογικό στρες της ζωής, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και γόνιμα και είναι σε θέση να συνεισφέρει στην κοινότητά του/της».
Σύμφωνα με τον ορισμό, η προαγωγή της ψυχικής ευεξίας δεν αφορά μόνο σε προσθήκη θεραπειών, αλλά και αφαίρεση παραγόντων που προκαλώντας στρες συμβάλλουν στην επιδείνωσή της.
Η ψυχική ευεξία προσεγγίζεται ακόμη περισσότερο μέσω μικρών ή μεγαλύτερων αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως για παράδειγμα τη μεγαλύτερη κινητοποίησή μας σε ομαδικό/κοινωνικό επίπεδο με στόχο την υποστήριξη, αλλά και τη διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών για όλους.
Το φετινό σύνθημα της εορτής για την Ψυχική Υγεία είναι :
«Η ψυχική υγεία παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα».
H 7η Υ.ΠΕ. Κρήτης σεβόμενη την παγκόσμια αυτή δέσμευση, συμβάλλει στην εθνική προσπάθεια για ένα μέλλον, στο οποίο η ψυχική υγεία εκτιμάται, προωθείται και προστατεύεται, χωρίς διακρίσεις.
Σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, τις Διοικήσεις των νοσοκομείων ευθύνης της και το επιστημονικό δυναμικό αυτών, σχεδιάζει και υλοποιεί έργα ενίσχυσης των υπηρεσιών και υποδομών ψυχικής υγείας στην Κρήτη.
Υποστηρίζει ενεργά τη λειτουργία και βιωσιμότητα των τεσσάρων ΚοιΣΠΕ της Κρήτης Συνεργάζεται και συμπράττει μαζί τους σε δράσεις ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.
Αναπτύσσει Προγράμματα Αγωγής Υγείας.
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού και της υιοθέτησης πρωτοβουλιών που χρησιμοποιούν τις τέχνες και τον πολιτισμό ως προληπτική και θεραπευτική αγωγή για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας των πολιτών διοργάνωσε έκθεση φωτογραφίας με τίτλο: «Η Ζωή στα Χέρια Μου», στα νοσοκομεία της Κρήτης.
Σβήνουμε το στίγμα. Τις κοινωνικές ή ατομικές πεποιθήσεις για τα προβλήματα ψυχικής υγείας και για τα άτομα που τα αντιμετωπίζουν.
“Η ψυχική υγεία συνεπάγεται συμπεριφορά θερμή, γενναιόδωρη και γεμάτη κατανόηση,
συναίσθημα τρυφερό, στάση εγκάρδια και πράξεις αλληλεγγύης…”
Χόρχε Μπουκάι ”Ο Δρόμος της ευτυχίας”
Προστατεύομε την ψυχική μας υγεία.
Ενημερωνόμαστε.
Συμβουλευόμαστε τους ειδικούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
